Zoete Lieve Vrouw krijgt mantel vol symboliek

door Mary van Erp

Een rode mantel moest het worden. Statig en voornaam en Maria waardig. Want de oude schutsmantel die het Bossche Mariabeeld al ruim 100 jaar draagt, is versleten. Het ontwerp van de Middelburgse kunstenaar Janpeter Muilwijk sprak de Broederschap van Onze Lieve Vrouw het meest aan. Hij ontwierp als enige een dubbelmantel.

In het nieuwe kleed heeft hij de symboliek die hoort bij Onze Lieve Vrouw, terug laten komen. De schutsmantel als een plek om onder weg te kruipen, om te ontkomen aan het lijden. Om troost te vinden en kracht op te doen. Het traditionele rood van de buitenmantel met daarin de doornen, de distelstruiken, het vuur en de stenen als symbool voor het leed van de wereld, verwerkte hij tot een sierlijk geheel met de doorntakken als verbindingslijnen tussen de stenen. "Ik kon met rood eerst niet goed uit de voeten, maar dat wenste de Broederschap", legt Muilwijk uit. "Ik verbind de kleur rood in mijn werk altijd met leed. Zocht een manier waarop het niet te hard overkwam. Het moest niet direct narigheid zijn waar je naar keek. Ik wilde dat verzachten."
Er volgde een zoektocht naar de juiste kleur rood met daarop de blauwe distels die als sterren in de stof geweven zijn. De weefmonsters van katoen geven nog niet precies weer hoe de mantel er straks echt uit zal zien.
Voor het eerst krijgt Maria nu een binnenmantel van zijde-damast. Op de lichte stof zijn mensen afgebeeld die bij Maria beschutting zoeken. Naakt en kwetsbaar. In het midden van het rugpand is prominent de verrezen Christusfiguur afgebeeld met daarnaast een Lam op een trapje. "Ik kom uit een traditioneel protestants gezin", legt Muilwijk uit. "Maria heeft daarin een ondergeschikte rol. Ze wordt vereerd als de moeder van Christus, niet aanbeden zoals hier. Voor mij moest de Christusfiguur erbij."
Als het beeldje straks op hoogtijdagen en in de meimaand de nieuwe schutsmantel draagt, zullen de figuren aan de rand van de voorpanden van de binnenmantel, zichtbaar zijn als mystieke symbolen van de beschutting die Maria de mensen biedt. De randen worden afgewerkt met gouddraad, evenals de randen en de doorntakken die de buitenmantel sieren. Muilwijk gebruikt alleen natuurlijke materialen.
Het is de eerste keer dat de Middelburgse kunstenaar met textiel werkt. Toch is hij nu bijna dagelijks in het Tilburgse Textielmuseum te vinden om de stof te weven waarvan straks de mantel wordt gemaakt.
De oorspronkelijke vorm van een halve cirkel heeft Muilwijk op advies van de Bossche mode-ontwerper Addy van den Krommenacker enigszins aangepast zodat de stof mooier over het beeldje valt. Muilwijk heeft bewust gekozen voor een opengewerkt achterpand waardoor een glimp van de binnenmantel zichtbaar wordt. Maar dat gebeurt alleen als het beeld wordt rondgedragen tijdens de jaarlijkse processie.
Het Noordbrabants Museum heeft een kleine expositie ingericht rond het ontwerp van de schutsmantel voor Onze Lieve Vrouw van Den Bosch. Van 21 april tot eind mei zijn dan ook de ontwerpen van de drie andere kunstenaars die werden benaderd, te zien. Ook Gijs Frieling, Marc Mulder en Addy van den Krommenacker maakten een schets. Trudy Langenberg-van Lith en haar team zal de stof voor de mantel in die periode in het museum borduren. De Broederschap hoopt dat de mantel nog eind mei klaar zal zijn zodat deze in de Mariamaand in de Sint-Jan te zien is.

De schutsmantel die Onze Lieve Vrouw van Den Bosch op hoogtijdagen en tijdens de meimaand draagt, is na 100 jaar versleten. De Broederschap van O.L. Vrouw vroeg het Noordbrabants Museum twee jaar geleden kunstenaars voor te dragen om een nieuwe schutsmantel te ontwerpen.
Janpeter Muilwijk, Addy van den Krommenacker, Gijs Frieling en Marc Mulder dienden een ontwerp in.
Het ontwerp van de Middelburgse kunstenaar Janpeter Muilwijk werd als meest gepast gekozen.
Maria krijgt voor het eerst een buiten- en een binnenmantel. De rode buitenmantel symboliseert het leed van de wereld, de lichte binnenmantel vertegenwoordigt een troostrijke plek om te schuilen.

• 

  14 april 2007
• 

  14 april 2007
• 

  14 april 2007
• 

  2022